Most Gdański

Autor: Zdzisław Smoliński    

Od 1864 r. przejazd przez Wisłę pasażerów korzystających z kolei (ze wschodu na zachód i odwrotnie) związany był z podwójną przesiadką i przemieszczaniem się przez most Kierbedzia, który był wówczas jedyną przeprawą łączącą oba brzegi Wisły. Podróż przez most i miasto odbywał się konnym tramwajem składającym się z jednego wagonika. Taki przejazd dla podróżnych był dużą niedogodnością. Dlatego też w 1873 r. w okolicy Cytadeli Warszawskiej Towarzystwo Kolei Żelaznych przystąpiło do budowy połączenia przez Wisłę, przeznaczonego dla kolejnictwa (projekt inż. Tadeusza Chrzanowskiego, byłego współpracownika inż. Stanisława Kierbedzia). Inwestycję oddano do użytku w listopadzie 1875 r. Konstrukcja mostu była kratownicowa. Most umożliwiał połączenie kolejowe dworców: Warszawa Terespolska (obecnie Warszawa Wschodnia), Warszawa Kowelska (obecnie Warszawa Gdańska) i Warszawa Czyste (obecnie Warszawa Zachodnia). Konna komunikacja tramwajowa, po tym moście, zaczęła funkcjonować dopiero od 25 września 1881 r.
W 1908 r., obok mostu kolejowego z 1875 r., został zbudowany drugi most drogowy w Warszawie. Obie przeprawy były dwukrotnie burzone: w 1915 r. przez wycofujących się Rosjan oraz 13 września 1944 r. przez Niemców. Po zakończeniu II wojny światowej most kolejowy odbudowano. Został oddany do użytku 5 kwietnia 1946 r. Było to, pierwsze, stałe połączenie kolejowe brzegów Wisły zbudowane po wojnie. Most kolejowy ma dwa tory, które łączącą Warszawę Gdańską i Warszawę ZOO. Niedawno wydobyto stalowe fragmenty nitowanej kratownicy tego mostu leżące ponad 60 lat na dnie Wisły przy Cytadeli Warszawskiej. Instytut Badawczy Dróg i Mostów planuje umieścić te elementy przeprawy w tworzonym muzeum zwalonych mostów.
Trzynaście lat później, 31 lipca 1959 r., oddano do eksploatacji most drogowo-tramwajowy, zbudowany na płd. od trasy kolejowej. Most o długości 407 m łączy Żoliborz z Żeraniem (ul. Słomińskiego z ul. Starzyńskiego). Most został zbudowany w latach 1957-1959 na podporach byłego mostu znajdującego się przy Cytadeli Warszawskiej. Przeprawa drogowo-tramwajowa jest dwukondygnacyjna. Górna kondygnacja składa się z dwóch jezdni, każda z dwoma pasami ruchu oraz chodników. Dolna kondygnacja ma dwa torowiska tramwajowe oraz chodnik i ścieżkę rowerową. Między częścią kolejową i drogowo-tramwajową znajdują się różne instalacje, m.in. najbardziej widoczna magistrala ciepłownicza. Zatem most Gdański składa się z dwóch części: drogowo-tramwajowej i kolejowej.

Ten opis pochodzi z wirtualnego projektu CHODŹ NAD WISŁĘ, który zrealizowała Fundacja Ja Wisła dzięki dofinansowaniu otrzymanemu z Urzędu Miasta St. Warszawy i wpłat z 1% podatku.

fot. Ewa Kominek

fot. Ewa Kominek

Projekt "Ochrona siedlisk kluczowych gatunków ptaków Doliny Środkowej Wisły
w warunkach intensywnej presji aglomeracji warszawskiej" otrzymał dofinansowanie
z instrumentu Finansowego LIFE+ Wspólnoty Europejskiej oraz ze środków
Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.