Zbliżona wielkością do jerzyka, rybitwa białoczelna (Sternula albifrons), jest najmniejszym gatunkiem z pośród wszystkich europejskich rybitw. Jej nazwa w języku polskim jest dokładnym tłumaczeniem z języka łacińskiego, a odnosi się do cechy charakterystycznej czyli białego czoła. Na świecie występuje 6 podgatunków rybitwy białoczelnej, które zamieszkują oprócz Europy także Azję, Afrykę i Australię.

Pierwsze „białoczółki” (uwaga, by nie pomylić z gęsią białoczelną Anser albifrons, też zwaną „białoczółką”) powracają co roku z zimowisk rozmieszczonych na wybrzeżach Oceanu Indyjskiego i nad Morzem Śródziemnym już w drugiej połowie kwietnia, jednak wiosenna wędrówka może trwać nawet do końca maja. Wkrótce po przylocie ptaki rozpoczynają toki, czyli zaloty, kończące się złączeniem w pary. Do zdobywania przychylności samic, podobnie jak w innych przypadkach, kartą przetargową samców jest pokarm – niewielkie ryby ofiarowywane w odpowiednim momencie podczas zalotów.

Ptaki łączą się w pary już na lęgowisku, czyli w miejscach, gdzie będą zakładać gniazda. W tym celu poszukują piaszczystych łach, wysp tworzących się w nurcie rzek lub wybrzeży. Odpowiednimi miejscami dla tych niewielkich ptaków są piaszczyste wyspy w nurcie rzeki, tzw. łachy, lub nadmorskie plaże. Zasięg tego typu siedlisk w Polsce jest bardzo ograniczony, dlatego występowanie rybitw białoczelnych jest skupione w dolinach dużych rzek (Wisły, Bugu, Narwi, Odry) i na wybrzeżu Bałtyku. Niestety, presja ze strony ludzi objawiająca się regulacją rzek oraz intensywną penetracją nadmorskich plaż spowodowała znacznie zmniejszenie liczby lęgowych ptaków w Polsce oraz na świecie. Gatunek ten został wpisany do Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych i umieszczony w kategorii niższego ryzyka zagrożenia wyginięciem.

Na śródlądziu rybitwy białoczelne gnieżdżą się kolonijnie na piaszczystych łachach, wyłaniających się nisko ponad powierzchnię lustra wody. Niekiedy na jednej wyspie, może istnieć nawet kilkadziesiąt gniazd położonych blisko siebie. Jest to wyraz świetnego przystosowania do ograniczonych zasobów siedliskowych oraz dążenia do ich maksymalnego wykorzystania. Jednak nie tylko brak odpowiednich miejsc na zakładanie gniazd ogranicza sukces lęgowy rybitw. Dodatkowo, co roku, muszą się zmierzyć z nieprzewidywalnością warunków atmosferycznych.
Rybitwy białoczelne składają jaja w drugiej połowie maja, gdy stan wody na Wiśle jest zazwyczaj dość niski. Jednak nie mogą zanadto zwlekać z wysiadywaniem jaj oraz wychowaniem młodych, jeśli chcą zdążyć przed falą powodziową pojawiającą się z reguły w połowie czerwca. Jest to tzw. świętojanka, która potrafi całkowicie zalać i zniszczyć kolonie lęgowe z jajami lub nielotnymi jeszcze pisklętami.
W przypadku wystąpienia powodzi, część ptaków składa tzw. zniesienia zastępcze (czasem w miejscu oddalonym o setki kilometrów!), co wymaga ponownej budowy gniazda i składania jaj. Nie gwarantuje to jednak osiągnięcia sukcesu lęgowego, bowiem zdarzają się lata, w których przez całą wiosnę wysoki poziom wody uniemożliwia założenie gniazda albo kolejna powódź zalewa także drugie zniesienie, jak to miało miejsce na Wiśle w 2010 roku. Jeżeli ptakom uda się odchować pisklęta do etapu uzyskania przez nie lotności, kolejne fale powodziowe nie są już tak straszne. Mimo pozornej samodzielności potrafiących już latać młodych, dorosłe ptaki karmią je jeszcze przez kilka tygodni.
Jesienną wędrówkę na zimowiska rybitwy białoczelne odbywają w stadkach rodzinnych. Przelot na południe rozpoczyna się już w połowie lipca i trwa w Polsce do końca września. Jak wszystkie rybitwy, także białoczelne, są migrantami długodystansowymi. Lecą zarówno w dzień, jak i w nocy, najchętniej wzdłuż wybrzeży morskich i koryt dużych rzek.

Informacje podstawowe o rybitwie białoczelnej: