Golędzinów

Autor: dr Adam Jankiewicz    

Golędzinów

Jurydyka-miasto lokacyjne [tereny osiedla Praga III, północna część Ogrodu Zoologicznego, tereny trasy Starzyńskiego i częściowo Śliwice].
Pierwsze wzmianki o wsi Golędzinów pochodzą z1387 roku. Została założona naprawie chełmińskim. Golędzinów był wsią osadą garbarską, słynącą z kobiet trudniących się nierządem. W XV i XVI wieku był wsią rycersko-szlachecką, sąsiadująca z miasteczkiem Praga. Po 1764 roku, po nabyciu wsi i gruntów golędzinowskich przez Króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, Golędzinów stał się jurydyką królewską. W zamierzeniach króla miało to być w przyszłości miasteczko żydowskie, czego śladem do dziś jest teren cmentarza żydowskiego na Bródnie (dawne grunty Folwarku Golędzinów). Król Stanisław August Poniatowski w podległej sobie jurydyce podarował także ewangelikom niemieckim dwa place pod budowę kościoła ewangelickiego i cmentarza. Główna część Golędzinowa została w 1770 roku wraz z Pragą i Skaryszewem otoczona Wałami Lubomirskiego a w 1791 na mocy postanowień Konstytucji 3 Maja (Prawo O Miastach) włączona została do Warszawy. W 1792 na terenie Golędzinowa Królewskiego istniało trzynaście garbarni. Jurydyka w poważnym stopniu zniszczona została w 1794 roku podczas szturmu i rzezi Pragi przez wojska generała Suworowa. Jego pierwotny układ urbanistyczny i zabudowa nie zostały odtworzone.W XIX wieku gruntu Golędzinowa częściowo przeznaczone zostały pod budowę Fortu Śliwickiego i znalazły w esplanadzie Cytadeli. W roku 1859 władze carskie nie wywiązały się z obietnicy złożonej wcześniej i zlikwidowały Cmentarz Golędzinowski (mieścił się on na terenie na którym współcześnie znajduje się osiedle Praga II i Ogród Zoologiczny). Historyczny Golędzinów był miejscem, gdzie powstały najsłynniejsze XVII i XVIII-wieczne weduty lewobrzeżnej Warszawy, z panoramą Canaletta na czele.

Ten opis pochodzi z wirtualnego projektu CHODŹ NAD WISŁĘ, który zrealizowała Fundacja Ja Wisła dzięki dofinansowaniu otrzymanemu z Urzędu Miasta St. Warszawy i wpłat z 1% podatku.

Projekt "Ochrona siedlisk kluczowych gatunków ptaków Doliny Środkowej Wisły
w warunkach intensywnej presji aglomeracji warszawskiej" otrzymał dofinansowanie
z instrumentu Finansowego LIFE+ Wspólnoty Europejskiej oraz ze środków
Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.