Wiosną 2016r. ogłosiliśmy konkurs na „Inicjatywę nadwiślańską”. Oczekiwaliśmy pomysłów na mini-projekty dotyczące nadwiślańskiej przyrody, które odbyłyby się nad Wisłą w Warszawie w sezonie letnim 2016r. Jedynym warunkiem było, by w działaniu brali udział wolontariusze. Pomysł mógł zgłosić każdy, wystarczyło przesłać krótki opis projektu uwzględniający cele, działania, rezultaty projektu oraz przybliżony kosztorys na adres: [email protected] do 30.04.2016r.

W ramach tego konkursu wyłoniliśmy dwa projekty, z których każdy otrzymał po 3.500zł dofinansowania. Jeden z nich, „Oddychalnik”, prezentujemy poniżej:

„Oddychalnik” jest dziełem sztuki i znakiem w przestrzeni. Do realizacji projektu został zaproszony Tycjan Knut. Artysta urodził się w 1985 w Warszawie. Uzyskał dyplom w 2011 roku na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowni malarstwa prof. Jarosława Modzelewskiego. Jest doktorem Instytutu Sztuk Pięknych Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Knut tworzy przede wszystkim subtelne abstrakcje, w których pobrzmiewa echo geometrycznego nurtu, lecz także chęć przekroczenia tej tradycji i uwolnienia się od ograniczeń jej formuły. Artysta był stypendystą programu Ministra Kultury w roku 2015.

A oto co o „Oddychalniku” pisze jego pomysłodawca Paweł Brylski:

„Oddychalnik” to praca artystyczna umiejscowiona w nietypowej dla sztuki przestrzeni – na łące nad rzeką. To, za pomocą czego się oddycha, nie istniało dotychczas w języku, bo fakt ten wydaje się zbyt oczywisty: każdy, jak się wydaje, oddycha sam z siebie powietrzem, które jest wszędzie dookoła.

Łatwo zlekceważyć to, bez czego nie możemy żyć, jak wodę, rośliny, powietrze, a przywiązujemy wagę do tego, co na dłuższą metę jest bez znaczenia. Dlatego „Oddychalnik” zwraca uwagę na centralny margines, czyli na zjawiska i działania, o których najłatwiej jest zapomnieć, które łatwo ustępują miejsca zjawiskom głośniejszym i o mniejszym znaczeniu. Pomijanie takich zjawisk jak oddech, woda, zieleń spycha je pozornie na margines, ale ich miejsce jest zasadnicze i niepodważalne, bo to one warunkują ludzkie życie na ziemi.

„Oddychalnik” jest obiektem artystycznym w przestrzeni naturalnej, nad Wisłą, w zielonym, pół-naturalnym, a przy tym dostępnym miejscu. „Oddychalnik” nie tworzy narzędzi do oddychania, te narzędzia tworzy natura, Wisła i otaczająca ją przyroda. „Oddychalnik” jest przedmiotem artystycznym, który ma na celu kształtowanie właściwych nawyków oddechowych, uzmysłowienie odbiorcom, jak ważny jest oddech, jakie właściwości ma oddychanie w warunkach naturalnych, a przez to jak drogocenna dla Warszawy jest Wisła i zieleń.

Projekt powstaje z myślą o osobach starszych odpoczywających nad Wisłą, o turystach zainteresowanych nieoczywistymi ścieżkami poznawania Warszawy, o piechurach, biegaczach i rowerzystach, a także o miłośnikach sztuki i instalacji w przestrzeni publicznej, którzy w ten sposób będą mogli trafić na łąkę nad rzeką.

Instalacja artystyczna powstaje na Golędzinowie, na łące po praskiej stronie Wisły, w odległości do 1km na północ do Mostu Gdańskiego. Jest to więc równocześnie sztuka w przestrzeni miejskiej, jak i pozamiejskiej. Łąka jest swoistym przekroczeniem miasta w jego obrębie.

Zielony, dziki brzeg rzeki, trasy spacerowe, biegowe, rowerowe, skupiska lęgowe ptaków, zielne i kwietne łąki nad rzeką to niezastąpiony atut Warszawy. Projekt powstał również po to, by ten atut podkreślić. Zielone, naturalne tereny wzdłuż Wisły są miastu niezbędne, dzięki nim miasto oddycha, odpoczywa, regeneruje się, działa, a dobry, głęboki, świadomy oddech jest najważniejszy dla zdrowia, kondycji i samopoczucia każdego człowieka. Taki oddech jest możliwy w zieleni nad rzeką. Dlatego powstaje instalacja, która wykorzystuje naturalny potencjał miejsca, korzysta z tradycji landartu, urozmaica artystycznie pejzaż nadwiślańskiej łąki, skupia uwagę, może być celem wędrówki nad rzekę i przypomina o świadomym oddychaniu.

„Oddychalnik” jest obrazem o rozmiarach trzech metrów kwadratowych. Kolorystycznie tworzy harmonię z przestrzenią. Instalację artystyczną można podziwiać jako znak w przestrzeni, jako obraz wtopiony w scenerię łąki nad rzeką. Zbliżając się do pracy można odczytać jej przesłanie, wyrażające się w słowach wypisanych na obrazie: „Możesz odetchnąć, jesteś na łące nad rzeką, świadomy oddech to najlepszy detoks”. Sentencja powstała z myślą o instalacji. Zostanie umieszczona na obrazie również po angielsku.

Obraz wykorzystuje sferę estetyczną łąki, jest w nią wtopiony, powstaje z materiałów organicznych, tworzy z łąką integralną całość. Jeśli zadaniem „Oddychalnika” jest przypominanie o świadomym oddychaniu wartościowym powietrzem, jest w pewien sposób pomnikiem, tablicą pamiątkową – ich zadaniem jest przypominanie. Przypomina, a jednocześnie upomina się o wartości niedowartościowane, o naturę, naturalny bieg rzeki, zieleń, powietrze i oddech.

Świadomy oddech reguluje pracę organizmu i umysłu. Każdy wdech, z organicznego punktu widzenia, jest wprowadzeniem tego, co pożądane, a wydech wypuszczeniem tego, co zbędne. Oddychać głęboko, świadomie i czystym powietrzem można w takich miejscach, jak łąka nad rzeką. A dzieło sztuki może o tym przypomnieć.

Dokumentacja fotograficzna: oddychalnik dokumentacja (3)