Jesiotr ostronosy („jesiotr bałtycki”) – Acipenser oxyrhynchus Mitchill 1815
Ten dwuśrodowiskowy, wędrowny gatunek jeszcze do połowy XX wieku wstępował do Wisły i Odry oraz dużych dopływów tych rzek. Uważano, że był to jesiotr zachodni (Acipenser sturio L. 1758). Wstępujący do naszych rzek jesiotr był dużą rybą, osiągającą długość do 300 cm i masę ponad 170 kg. Ostatnie okazy jesiotra zostały złowione w Wiśle w połowie lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku. W latach 2000-2002 podjęto nieudane próby importu z terenu Gruzji do Polski zapłodnionej ikry jesiotra zachodniego, bowiem jeszcze do roku 2002 panowało przekonanie, że właśnie ten gatunek zasiedlał niegdyś zlewisko Morza Bałtyckiego. Badania próbek tkanek pobranych z okazów muzealnych jesiotrów łowionego w wodach Polski, w XIX i XX wieku wykazały jednak, ku ogromnemu zaskoczeniu, że gatunkiem zasiedlającym zlewisko Bałtyku był jesiotr ostronosy. Zbadane jesiotry wykazywały bowiem wysokie podobieństwo genetyczne do osobników populacji jesiotra ostronosego, związanych współcześnie z zachodnim Atlantykiem i uchodzącymi do niego z kontynentu północnoamerykańskiego rzekami – Św. Jana i Św. Wawrzyńca. Poznanie tego faktu pozwoliło na rozpoczęcie restytucji gatunku. Zapoczątkowano ją poprzez sprowadzenie z Kanady zapłodnionej ikry, wylęgu i narybku jesiotra ostronosego.

Ciało jesiotra jest rekinowatego kształtu, pokryte biegnącymi wzdłuż ciała rzędami kostnych płytek. Płetwa grzbietowa przesunięta daleko ku tyłowi, górny płat płetwy ogonowej wydłużony. Masywna głowa zakończona wydłużonym ryjkiem (rostrum). Otwór gębowy pozbawiony zębów, o położeniu dolnym. Przed otworem gębowym znajdują się cztery wąsiki. Ubarwienie grzbietu – od popielatoszarego do brązowoszarego z zielonkawym połyskiem. Boki ciała jaśniejsze. Strona brzuszna żółtawa lub biała, srebrzyście lśniąca. Jesiotr należy do grupy ryb anadromicznych. Na tarło wchodzi do dużych rzek. Pokarmem jesiotra są przede wszystkim ryby oraz bezkręgowce wodne (głównie skorupiaki).

W Polskich rzekach tarło jesiotra przypadało na okres od maja do lipca przy temperaturze wody 12-22°C. Jako miejsca rozrodu ryby wybierały głębokie stanowiska o kamienistym dnie i wartko płynącym nurcie.

W Polsce jesiotr jest objęty całkowitą ochroną od 1 października 1936 roku. Umieszczony jest także w Polskiej Czerwonej Księdze zwierząt, jako gatunek wymarły. Znajduje się również na liście gatunków roślin i zwierząt chronionych w ramach Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 – załącznik II Dyrektywy Siedliskowej, jako gatunek o pierwszorzędnym znaczeniu.

Ten opis pochodzi z wirtualnego projektu CHODŹ NAD WISŁĘ, który zrealizowała Fundacja Ja Wisła dzięki dofinansowaniu otrzymanemu z Urzędu Miasta St. Warszawy i wpłat z 1% podatku.