Łosoś

Autor: Janusz Ligięza    

ŁosośSalmo salar L. 1758
Jest rybą wędrowną, anadromiczną (żeruje w morzu, a na tarło wchodzi do rzek). Osiąga długość 50-120 cm, maksymalnie do 150 cm. Ciało łososia jest wydłużone, wrzecionowate, nieznacznie bocznie ścieśnione, o smukłym trzonie ogonowym. Łuski drobne. Dość duża, spiczasta głowa z szerokim wycięciem gębowym, sięgającym tylnej krawędzi oka. Dolna szczęka dorosłych samców zakończona jest chrzęstnym, wykrzywionym do tyłu hakiem (kufa), wciskającym się głęboko w jamę podniebienia. Jako gatunek należący do rodziny łososiowatych ma płetwę tłuszczową. W morzu łososie mają na głowie i na srebrzystych bokach ciała czarne, okrągłe kropki, grzbiet ciemnosrebrzysty lub oliwkowosrebrzysty. W okresie tarła u samic występują czerwone i czarne plamy, na czarniawym i brązowawym tle skóry. Boki są szarosrebrzyste. Brzuch jasny, mlecznożółtawy. Łosoś jest gatunkiem żerującym i dorastającym w morzu. W okresie rozrodu wpływa do rzek i migruje do tarlisk położonych w ich górnych odcinkach. W rzekach spędza także swoją młodość, pozostając w wodach słodkich przez okres od 1 do 5 lat, a na północy nawet 8 lat. Pokarmem łososia w wodzie słodkiej są larwy owadów, skorupiaki, później także ryby. W morzu żywi się wyłącznie rybami. Występuje w oblewających Europę wodach Oceanu Atlantyckiego, Morza Białego i Islandii, poprzez Morze Północne i Bałtyckie, do północnej Portugalii oraz w Ameryce Północnej. W Polsce występował w Wiśle, ale w wyniku zanieczyszczenia wody, a także z powodu wybudowania zapory we Włocławku populacja łososia wstępująca na tarło do tej rzeki praktycznie przestała istnieć. Od połowy lat 90 XX wieku ponownie pojawił się w Wiśle dzięki podjętej restytucji tego gatunku.

Rozród łososia przypada na okres od października do stycznia, przy temperaturze wody 5-6°C. Samica na tarło wybiera stanowiska o kamienistym żwirowym dnie oraz wartkim nurcie, po czym, kładąc się na boku, energicznymi ruchami ogona wykopuje zagłębienie. Podczas „budowy” gniazda samce toczą między sobą walki o względy samicy.

Okres ochronny dla łososia trwa od 1 października do 31 grudnia w rzece Wiśle i jej dopływach powyżej zapory we Włocławku, w pozostałym okresie zakaz połowu obowiązuje w czwartki, piątki, soboty i niedziele oraz od 1 grudnia do końca lutego na odcinku rzeki Wisły od zapory we Włocławku do jej ujścia, na odcinku tym od 1 marca do 31 sierpnia zakaz połowu obowiązuje w piątki, soboty i niedzielę. Wymiar ochronny w wodach słodkich wynosi 35 cm, a w morzu 60 cm. Dobowy limit połowowy wynosi 2 sztuki.

Łosoś atlantycki (Źródło: Wikimedia, fot. William W. Hartley, domena publiczna)

Łosoś atlantycki (Źródło: Wikimedia, fot. William W. Hartley, domena publiczna)

Ten opis pochodzi z wirtualnego projektu CHODŹ NAD WISŁĘ, który zrealizowała Fundacja Ja Wisła dzięki dofinansowaniu otrzymanemu z Urzędu Miasta St. Warszawy i wpłat z 1% podatku.

Projekt "Ochrona siedlisk kluczowych gatunków ptaków Doliny Środkowej Wisły
w warunkach intensywnej presji aglomeracji warszawskiej" otrzymał dofinansowanie
z instrumentu Finansowego LIFE+ Wspólnoty Europejskiej oraz ze środków
Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.