Najmniejsze ssaki: myszy, norniki i ryjówki

Autor: dr hab. Jerzy Romanowski    

Większość osób wszystkie drobne ssaki, podobne do myszy dzieli na myszy i nornice, a to błąd! Nasze lasy, łąki, hale i miasta zamieszkane są przez około 20 gatunków drobnych zwierzątek z rodziny gryzoni. Na brzegach Wisły napotkać możemy dwa gatunki norników (zwyczajnego i północnego): poznamy je po krótkich ogonkach i niewielkich uszach, choć częściej dostrzeżemy liczne nory prowadzące do sieci ich podziemnych korytarzy. W pobliżu drzew i krzaków spotykane są nornice rude – poznamy je po rudawym zabarwieniu futerka. Równie częste są tutaj myszy polne i leśne: obie odznaczają się długimi ogonami i dużymi uszami, z tym że pierwsza ma charakterystyczny ciemny pas na grzbiecie, a druga – żółtą plamę na piersiach. Z racji sąsiedztwa miasta nierzadkie są nad Wisłą znane wszystkim myszy domowe. Jednym z najsympatyczniejszych mieszkańców tych terenów jest badylarka – nasz najmniejszy gryzoń o wadze 5–10 g. Ma wyjątkowo długi, chwytny ogon, który pomaga jej we wspinaniu się po trawach i krzakach. Czasami dostrzec można jej kuliste gniazdo osadzone wśród wysokich traw i turzyc.
Innymi drobnymi ssakami są przedstawiciele rodziny owadożernych. Najlepiej znanym przedstawicielem tej rodziny jest kret – jego kopce, czyli kretowiska dostrzeżemy na prawie całej długości brzegów Wisły. Mniejsze gatunki – w starej polszczyźnie wdzięcznie nazywane myszokretami – to ryjówki i rzęsorki, odznaczające się wydłużonymi ryjkami i aksamitnym futerkiem (jednolicie brunatnym u ryjówek, z białym brzuchem u rzęsorka rzeczka). Rzadko udaje się je dostrzec żywe, częściej znajduje się na ziemi martwe osobniki, upolowane przez lisy i kuny i porzucone przez drapieżniki z powodu przykrego zapachu.

Ten opis pochodzi z wirtualnego projektu CHODŹ NAD WISŁĘ, który zrealizowała Fundacja Ja Wisła dzięki dofinansowaniu otrzymanemu z Urzędu Miasta St. Warszawy i wpłat z 1% podatku.

Projekt "Ochrona siedlisk kluczowych gatunków ptaków Doliny Środkowej Wisły
w warunkach intensywnej presji aglomeracji warszawskiej" otrzymał dofinansowanie
z instrumentu Finansowego LIFE+ Wspólnoty Europejskiej oraz ze środków
Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.