Solec

Wieś na lewym brzegu Wisły, przy przeprawie z Kamiona, strzeżonej przezgród w Jazdowie. Powstała prawdopodobnie jeszcze w XII wieku wzdłuż nadbrzeżnej drogi wiodącej ze skarpy i wąwozu Tamki ku przystani. Przybijały tu barki przewożące towary Wisłą z południa na północ. Wodą transportowano między innymi sól z Wieliczki, a nad brzegiem zlokalizowano żupy – magazyny soli. Stąd nazwa wsi Solec i nadbrzeżnej drogi zwanej początkowo Szolecką.

Tereny Solca były od XIV wieku własnością Starej Warszawy. Wsi zagrażały częste powodzie. Przed początkiem XV wieku nurt, zmieniającej często koryto rzeki, oderwał część Solca, tworząc kępę Solecką (późniejsza Saska Kępa) i zatapiając najprawdopodobniej część zabudowy. Wieś jednak się rozwijała, przekształcając powoli w miasteczko. W 1675 roku powstała tu jurydyka Solec. Mieszkali w niej rzemieślnicy, handlarze, ludzie pracujący w transporcie rzecznym i szlachta. Na przełomie XVII i XVIII wieku zbudowano kościół i klasztor trynitarzy. W pierwszej połowie XVIII wieku było tu 5000 mieszkańców. Powstało 11 ulic: Solec, Czerniakowska, Okrąg, Smolna, Rozbrat, Szara (istnieją do dziś), a także Górna, Naprawa, Przypust, Karpia i Mączna (po których ślad zaginął). Na Rynku Soleckim stał drewniany ratusz, opodal magazyn solny. Działały niewielkie zakłady przemysłowe: 10 fabryk krochmalu, 2 fabryki mydła i świec, 8 browarów, liczne składy oraz 61 szynków i 8 garkuchni z czego część to gospody dla flisaków. W drugiej połowie XVIII w. zbudowano tu parę siedzib magnackich: pałacyk Symonowicza oraz pałac Kazimierza Poniatowskiego, brata króla.

W końcu XVIII wieku jurydyka Solec została włączona do Warszawy. Około1800 roku między Solcem i ulicą Okrąg stanęły nowe magazyny solne. Z czasem powstały kolejne zakłady, takie jak cegielnie i garbarnie. W pierwszej połowie XIX wieku Solec miał charakter dzielnicy przemysłowej. Uruchomiono Fabrykę Machin Parowych, Warsztaty Żeglugi Parowej, Młyn Parowy i Fabrykę Dywanów i Kobierców. Solec stał się gęsto zaludnioną dzielnicą robotników, handlarzy, urzędników i Żydów związanych z handlem wiślanym.

W początku XX wieku przemysł na Solcu został zastąpiony budownictwem mieszkaniowym. Po zbudowaniu mostu Poniatowskiego powstały tu gmachy użyteczności publicznej, a dzielnica zyskała bardziej reprezentacyjny charakter.