Trawianka – gatunek obcy

Autor:  Janusz Ligięza    

TrawiankaPerccottus glenii Dybowski 1877
Jest w naszych wodach gatunkiem obcym o znacznej ekspansywności. Rozprzestrzenia się i stanowi zagrożenie dla fauny ekosystemu, w którym występuje, konkurując z rodzimymi gatunkami o pokarm i siedlisko. Jest drapieżnikiem wyżerającym narybek rodzimych gatunków ryb. Drogi, jakimi gatunek ten przedostał się do Polski, nie są do końca poznane. Niewykluczone, że został przywieziony razem z materiałem zarybieniowym ryb roślinożernych. Ciało trawianki jest wydłużone pokryte ktenoidalną (grzebykowatą) łuską. Głowa duża, silnie spłaszczona, zakończona szerokim pyskiem o położeniu górnym. Ubarwienie trawianki jest oliwkowozielone. Boki ciała pokrywają ciemne, nieregularne plamy i smugi. Na głowie znajduje się wyraźna ciemna, wąska smuga biegnąca od pyska poprzez oko do końca kości przed pokrywowej. Na brzuchu widnieją ciemne nieregularne plamki. Na płetwach grzbietowych znajdują się ciemne smugi oraz rzędy delikatnych plamek ułożonych poziomo. Podobnie ubarwiona jest płetwa odbytowa i ogonowa. Pierwotnie trawianka występowała od Morza Ochockiego aż po Morze Żółte. Można było ją spotkać w środkowym i dolnym biegu Amuru i jego dopływach. W ostatnich latach obszar występowania trawianki znacznie się poszerzył i obecnie jest ona coraz częściej spotykana w Europie wschodniej i środkowej. W Polsce pierwszy raz została zauważona w latach 1993-94 w starorzeczach Wisły pod Dęblinem i w Kazimierzu Dolnym. To właśnie Wisła jest najważniejszym szlakiem rozprzestrzeniania się trawianki w naszym kraju. Młode trawianki odżywiają się zooplanktonem. W późniejszym okresie życia ryby te żywią się larwami owadów oraz rybami. Trawianka jest drapieżnikiem, polującym na ryby niemalże dorównujące jej wielkością, przez co stanowi duże zagrożenie dla populacji rodzimych gatunków ryb.

Rozród w naturalnych warunkach odbywa się w maju i czerwcu, przy temperaturze wody 15-20°C. Tarło poprzedzone jest tańcem godowym. Samica składa ikrę na podwodne przedmioty uformowane przez samca w gniazdo. Samiec opiekuje się ikrą do momentu wyklucia larw.

Trawianka (źródło: Wikimedia, fot. Petrtyl, licencja CC BY-SA 3.0)

Trawianka (źródło: Wikimedia, fot. Petrtyl, licencja CC BY-SA 3.0)

Ten opis pochodzi z wirtualnego projektu CHODŹ NAD WISŁĘ, który zrealizowała Fundacja Ja Wisła dzięki dofinansowaniu otrzymanemu z Urzędu Miasta St. Warszawy i wpłat z 1% podatku.

Projekt "Ochrona siedlisk kluczowych gatunków ptaków Doliny Środkowej Wisły
w warunkach intensywnej presji aglomeracji warszawskiej" otrzymał dofinansowanie
z instrumentu Finansowego LIFE+ Wspólnoty Europejskiej oraz ze środków
Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.