Namuliska
W miejscach, gdzie woda przepływa wolniej gromadzą się organiczne szczątki w postaci mułu. Na nich rozwijają się jednoroczne rośliny namulisk z klasy Bidentea. Zwykle tworzą one małe powierzchnie przy zaroślach wierzbowych, rzadziej jak w rezerwacie Wyspy Zawadowskie, Ławice Kiełpińskie czy Kępy Kazuńskie zajmują dość duże obszary. Na tych stanowiskach występują zwykle luźno rdest plamisty, komosa czerwona, rzepień włoski lub brodobrzanka wodna. Znacznie rzadziej, na grubszych warstwach organicznych osadów, charakterystycznie pękające łuskowato w czasie suszy, wykształcają się zbiorowiska z klasy Isoeto-Nanojuncetea. Siedliska te reprezentują przeważnie niewielkie płaty babki wielonasiennej, drobne gatunki sitów, szaroty błotnej i cibory brunatnej.

Murawy napiaskowe Na surowym piaszczystym podłożu naniesionym przez rzekę i osadzonym w zaciszymy miejscu niewiele roślin potrafi przetrwać. Piasek silnie nagrzewa się i wysycha. Na najsilniej przesuszonych partiach piasku, ale zawierającym szczątki organiczne rozwijają się luźno rośliny muraw napiaskowych – pospolicie występujący trzcinnik piaskowy, ale też chroniony skrzyp pstry.

Murawy zalewowe Zalewane murawy często niszczone na wiosnę przez krę lodową, dzięki czemu nie zarastają wierzbami, sporadycznie spasane lub koszone tworzy głównie mietlica rozłogowa, rzepicha leśna i trojeść rozesłana. To tego typu łąki i murawy porastały niegdyś Saską Kępę i całe rozległe tereny nad Wisłą.

Zarośla wiklin Utrwalone piaszczyste łachy i wyspy w przeciągu kilku lat porastają zaroślami wierzb z gatunków o wąskich liściach – wierzba wiciowa, trójpręcikowa, krucha i biała. Są to jedyne rośliny zdrewniałe, które są w stanie znieść regularne niszczenie przez krę lodową w czasie wiosennych roztopów. Największą odpornością na niszczenie wyróżnia się powszechna na łachach wierzba wiciowa. Wierzby mają dużą tolerancję na siedlisko mogą rozwijać się na piasku, albo zarastać namuliska lub murawy zalewowe, byle grunt był na tyle stabilny, by zdrewniałe korzenie i kłącza zdołały się utrzymać się podczas wezbrań rzeki.

Zbiorowisko z mozgą trzcinowatą Mozga trzcinowata to jedna z niewielu roślin szuwarowych, która jest w stanie znieść skrajne przesuszenie i sporadyczne zalewy tworząc niczym trzcina łany traw. Jest doskonałym schronieniem dla wielu zwierząt, choć uboga w gatunki roślin. Mozga tworzy bowiem bardzo zagęszczone jednogatunkowe agregacje nie dopuszczając do rozwoju inne rośliny. Powstrzymując jak się da wierzby przed zarastaniem. Wierzbom z czasem się to udaje i często mozga rośnie jeszcze wiele lat w cieniu krzewów. Mozga świetnie trzyma korzeniami i kłączami grunt, potrafi niejednokrotnie wraz z ziemią oderwać się od brzegu i po przepłynięciu pewnej drogi ponownie zakorzenić.

Łęg wierzbowy i topolowy W typowych łęgach wierzbowych i topolowych w międzywalu drzewostan pierwszego z nich tworzy wierzba biała i krucha, a drugiego topola biała, szara i czarna. Wysokie drzewa dorastają tu niekiedy do ogromnych rozmiarów, a ich jasne ulistnienie z dala odznacza się na tle innych zadrzewień. Zwłaszcza od ulistnienia klonu jesionolistnego, częstego, nieproszonego gościa w łęgach. Jego pierwotnym miejscem są aluwia w Ameryce Północnej, i nawet tam na kontynencie bywa inwazyjny. W łęgach nadwiślańskich stanowi on ogromny problem, gdyż możliwości mimo dużych kosztów usunięcia klonu to odtworzenie naturalnego drzewostanu to proces liczony w dziesięciolecia. Podczas inwentaryzacji na aluwialnych wyspach, spotykano klon jesionolistny nawet w niedostępnych dla ludzi miejscach. W dnie lasu łęgowego znajduje się wyjątkowa gęstwina pędów, którą tworzy zazwyczaj czeremcha zwyczajna i jeżyna popielica i silnie wybujałe rośliny zielne dorastające do dwu i więcej metrów. To wszystko miejscami poplątane jest pnączami takimi jak chmiel zwyczajny i kielisznik zaroślowy. Coraz częściej niestety spotyka się kolejny amerykański gatunek – kolczurkę klapowaną z charakterystycznymi ogórkowatymi strąkami. Te nie spotykane gdzie indziej bogactwo form roślin sprawia, że łęgi miejscami przypominają tropikalną dżunglę. Pomijając ogromne bogactwo drzew i krzewów prawdziwej dżungli, rzeczywiście wygląda ona jak łęgi nadwislańskie. Z łęgami na odcinku warszawskim związana jest nieduża liczba roślin chronionych. Wskazać tu można jedynie kruszczyka szerokolistnego, kalinę koralową, kruszynę pospolitą.

Przykładowy układ zbiorowisk roślinnych na jednej z wysp w obrębie rezerwatu Ławice Kiełpińskie: